ازدواج، به عنوان یکی از مهمترین مراحل زندگی هر فرد، آثار قانونی و حقوقی قابل توجهی به همراه دارد. در کشور ما، ازدواج یا عقد نکاح باید به شیوه شرعی و از طریق ادای الفاظ صیغه نکاح به درستی صورت گیرد تا صحیح باشد. به طور معمول، زوجین برای انجام این کار به دفترخانههای ازدواج مراجعه میکنند. در این دفاتر، آنها به سردفتر وکالت میدهند تا صیغه ازدواج را جاری کند و ازدواج آنها به صورت قانونی ثبت شود.
در حال حاضر، ثبت ازدواج در دفترخانه یک الزام قانونی است و صرف ادای الفاظ صیغه نکاح در منزل کافی نیست. زوجین باید نسبت به ثبت ازدواج خود در دفترخانه اقدام کنند؛ در غیر این صورت، ممکن است مرد با پیامدهای قانونی ناشی از عدم ثبت عقد نکاح مواجه شود.
به همین دلیل، ضروری است که مراحل ثبت ازدواج در دفترخانه به طور دقیق و کامل بررسی شود. در ادامه این مقاله، مراحل لازم برای ثبت عقد نکاح پیش از حضور در دفترخانه و پس از حضور در محضر به تفکیک توضیح داده خواهد شد. همچنین، ضمانت اجرای عدم ثبت ازدواج در دفترخانه بر اساس قانون حمایت خانواده نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
مراحل ثبت ازدواج چگونه است؟
مدارک لازم برای عقد محضری
قبل از جاری شدن خطبه عقد محضری ابتدا لازم است که مدارک مورد نیاز را همراه خود بیاورید تا در زمان جاری شدن خطبه آن را به عاقد و دفترخانه تحویل دهید. این نکته را فراموش نکنید که قبل از وارد شدن به دفتر ازدواج بهتر است تمامی مدارک لازم را عروس و داماد آماده کنند که در روند ثبت رسمی عقد خللی وارد نشود
در ادامه به مدارک لازم جهت عقد محضری اشاره خواهیم کرد:
مدارک مورد نیاز عروس:
- اصل کارت ملی
- دو قطعه عکس 3 در 4
- کارت ملی و شناسنامه پدر
- گواهی فوت پدر در صورت (فوت شدن)
- سند طلاق در صورت مطلقه بودن
- گواهی فوت همسر در صورت بیوه بودن
- فتوکپی شناسنامه و کارت ملی
- اصل شناسنامه (شناسنامه دارای عکس باشد)
مدارک مورد نیاز داماد:
- اصل شناسنامه عکس دار
- کارت ملی
- فتوکپی شناسنامه و کارت ملی
- دو قطعه عکس 3 در 4
مراحل ثبت عقد در دفاتر ازدواج
مرحله اول: دریافت معرفینامه از محضر
برای شروع فرآیند ثبت عقد، نخستین قدم انتخاب یک محضر عقد معتبر و مراجعه به آن است. در مراجعه اولیه به دفتر ثبت ازدواج، باید شناسنامههای عروس و داماد و پدر عروس به همراه یک قطعه عکس ۴*۳ از زوجین را به همراه داشته باشید. پس از تحویل این مدارک به دفتر ازدواج، محضر معرفینامهای برای شما صادر میکند که در آن، شما به آزمایشگاههای دولتی و معتبر معرفی میشوید تا آزمایشهای پیش از ازدواج خود را انجام دهید. بدون این نامه، آزمایشگاهها قادر به پذیرش شما نخواهند بود. معرفینامه شامل مهر و امضای محضر، عکس منگنه شدهی زوجین و محلی برای مهر و امضای آزمایشگاه است.
مرحله دوم: مراجعه به آزمایشگاه
قبل از ثبت رسمی عقد در دفتر ازدواج، زوجین باید آزمایشهای پزشکی پیش از ازدواج را انجام دهند. این آزمایشها به منظور کاهش مشکلات بارداری و خطرات ناشی از بیماریهایی مانند ایدز انجام میشود.
۱. آزمایش اعتیاد: انجام این آزمایش به صورت ناشتا و با نمونهگیری از ادرار است. برای جلوگیری از تقلب، این آزمایش تحت نظارت دوربین مداربسته انجام میشود.
۲. تزریق واکسن کزاز: این مرحله مخصوص عروس خانمهاست و برای پیشگیری از بیماری کشنده کزاز در نوزادان ضروری است.
۳. آزمایش خون: آزمایش خون برای تشخیص بیماری تالاسمی، که نوعی کمخونی ارثی است، انجام میشود. تالاسمی به دو نوع ماژور (شدید) و مینور (خفیف) تقسیم میشود. اگر هر دو زوجین به تالاسمی مینور مبتلا باشند، ۲۵ درصد احتمال دارد که فرزند آنها به تالاسمی ماژور مبتلا شود. در غیر این صورت، مشکلی برای ازدواج وجود ندارد. ابتدا از مردان نمونه خون گرفته میشود و در صورت سالم بودن، نیازی به آزمایش خانم نیست. در صورتی که مرد مشکوک به تالاسمی باشد، از خانم نیز آزمایش گرفته میشود. اگر هر دو به تالاسمی مینور مبتلا باشند، در مورد آیندهی فرزندانشان به آنها اطلاع داده میشود و در صورت ادامهدار بودن تصمیم به ازدواج، آزمایشهای اضافی در دوران بارداری برای تشخیص وضعیت جنین انجام خواهد شد.
مرحله سوم: جلسات آموزشی
پس از انجام آزمایشهای پیش از ازدواج و قبل از ثبت رسمی عقد محضری، زوجین باید به جلسات آموزشی و مشاوره در مورد مسائل مهم و نکات جنسی مراجعه کنند. این جلسات به منظور آگاهی زوجین از مسائل ضروری و نحوه مدیریت آنها در زندگی مشترک برگزار میشود.
مرحله چهارم: دریافت عقدنامه و ثبت ازدواج در اسناد سجلی
پس از اتمام مراحل قبلی، نوبت به ثبت رسمی ازدواج در شناسنامه میرسد. این مرحله شامل دریافت عقدنامه و ثبت آن در اسناد سجلی است. بسته به میزان شلوغی دفترخانه، تهیه و صدور عقدنامه ممکن است بین ۳ تا ۱۰ روز به طول انجامد. پس از صدور عقدنامه، محضر آن را در شناسنامههای زوجین ثبت میکند.
با انجام این مراحل، ازدواج شما به صورت رسمی به ثبت رسیده و عقدنامه به شما تحویل داده میشود.
سوالات متداول:
آیا برای ازدواج داشتن کارت خدمت نیاز است؟
خیر. همراه داشتن کارت پایان خدمت برای ثبت رسمی عقد در محضر و ثبت ازدواج ضروری نیست.