طلاق غیابی چگونه است؟

طلاق غیابی چیست؟ مراحل، قوانین و ثبت آن به طور کامل

طلاق یک فرآیند حقوقی حساس است که در برخی موارد به صورت غیابی انجام می‌شود. این نوع طلاق زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از طرفین در جلسات دادگاه حضور نداشته باشد و دادگاه حکم طلاق را بدون حضور آن صادر کند. برخلاف تصور عمومی، طلاق غیابی نه تنها برای طرفین یک فرآیند آسان یا بدون تبعات نیست، بلکه تحت نظارت دقیق و مطابق با قوانین ویژه‌ای صورت می‌گیرد.

تعریف طلاق غیابی و دلایل صدور آن

طلاق غیابی به معنای صدور حکم طلاق بدون حضور یکی از طرفین در دادگاه است. این نوع طلاق زمانی صدور می‌شود که خوانده (طرف مقابل) در هیچ یک از جلسات دادگاه حضور نداشته باشد و از طرفی هم لایحه دفاعی نیز به دادگاه ارسال نکرده باشد. در این حالت، دادگاه بر اساس درخواست شاکی، حکم طلاق را صادر می‌کند.

براساس ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی، دلایلی که ممکن است باعث صدور حکم غیابی طلاق شوند عبارتند از:

1 – عدم حضور خوانده در جلسات دادگاه: در صورتی که طرف مقابل در هیچ یک از جلسات حضور نداشته باشد، ممکن است دادگاه حکم غیابی صادر کند.

2 – عدم تقدیم لایحه دفاعیه: اگر خوانده دعوا، لایحه دفاعی مکتوب برای توضیح دفاعیات خود به دادگاه ارسال نکرده باشد، درخواست طلاق می‌تواند به صورت غیابی مورد بررسی قرار گیرد.

3 – عدم ابلاغ صحیح دادگاه: در صورتی که ابلاغیه دادگاه به طور واقعی به خوانده رسانده نشود، دادگاه امکان صدور حکم غیابی را خواهد داشت.

لزوم ثبت طلاق غیابی

در هر حال، طلاق غیابی باید ثبت شود تا از نظر قانونی معتبر باشد. به همین دلیل، لازم است بعد از صدور حکم طلاق غیابی، مراحل ثبت آن در دفترخانه ازدواج و طلاق انجام گیرد. طبق ماده ۲۰ قانون حمایت خانواده، ثبت طلاق غیابی الزامی است و در صورت عدم ثبت، این طلاق فاقد اعتبار قانونی خواهد بود.

چنانچه طلاق غیابی در دفترخانه ثبت نشود، نه تنها طلاق از نظر قانونی معتبر نخواهد بود، بلکه شوهر نیز مشمول مجازات‌های قانونی خواهد شد. بنابراین، در صورتی که دادگاه حکم طلاق غیابی را صادر کند، شوهر باید در مهلت معین به دفترخانه مراجعه کرده و طلاق را به ثبت برساند. اگر ثبت طلاق در دفترخانه انجام نشود، شوهر متحمل مجازات‌های مندرج در ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده می‌شود.

ثبت طلاق غیابی توسط مرد

حق طلاق برای مرد در قانون به رسمیت شناخته شده است و او می‌تواند با رعایت شرایط قانونی همسر خود را طلاق دهد. در صورت عدم حضور زن در جلسات دادگاه و عدم ارائه دلایل معتبر، دادگاه حکم به طلاق غیابی صادر خواهد کرد. در چنین شرایطی، شوهر موظف است که حقوق مالی زن شامل مهریه، نفقه، اجرت المثل و سایر حقوق قانونی او را پرداخت کند تا دادگاه حکم طلاق را صادر کند.

بعد از صدور حکم طلاق غیابی، شوهر باید به محضر مراجعه کرده و طلاق را ثبت کند. ثبت این طلاق به منزله انجام کامل مراحل طلاق است. در صورتی که زن حقوق خود را دریافت کرده باشد، این مرحله بدون مشکل انجام می‌شود. اما در صورتی که زن حقوق خود را دریافت نکرده باشد، ثبت طلاق غیابی تا زمان دریافت حقوق زن به تعویق خواهد افتاد.

ثبت طلاق غیابی توسط زن

اگرچه زن به‌ طور معمول حق طلاق ندارد، اما در برخی موارد خاص می‌تواند برای درخواست طلاق اقدام کند. در صورتی که طلاق غیابی از طرف زن درخواست شود، دادگاه باید بررسی کند که آیا دلایل قانونی برای طلاق وجود دارد یا خیر. به طور مثال، اگر زن اثبات کند که در شرایط عسر و حرج قرار دارد، می‌تواند درخواست طلاق کند. در صورتی که شوهر در جلسات دادرسی حضور نداشته باشد، حکم طلاق غیابی صادر می‌شود.

زوجه می‌تواند با تکمیل مراحل درخواست طلاق، در صورتی که شوهر در دادگاه حضور نداشته باشد، طلاق غیابی را به ثبت برساند. البته زن در صورتی که به دلیل مشکلات حقوقی نتواند حقوق خود را دریافت کند، می‌تواند درخواست خود را برای برطرف شدن این مشکلات از دادگاه درخواست کند.

مراحل ثبت طلاق غیابی

پس از صدور حکم طلاق غیابی، هر یک از طرفین باید به دفترخانه‌های ازدواج و طلاق مراجعه کنند تا طلاق به طور رسمی در شناسنامه‌ها ثبت گردد. در این مرحله، اگر مرد یا زن طبق شرایط قانونی و حقوقی اقدام نکرده باشند، ممکن است مشمول جریمه یا مجازات‌هایی بشوند.

نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که طبق قانون، ثبت طلاق غیابی حتی در صورتی که آداب شرعی طلاق رعایت شده باشد، ضروری است. در غیر این صورت، طلاق فاقد اعتبار خواهد بود و هیچ یک از طرفین نمی‌توانند از حقوق قانونی خود استفاده کنند.

بیشتر بخوانید : مراحل و شرایط درخواست طلاق از طرف مرد

نحوه ثبت طلاق غیابی: مراحل ضروری و اطلاعات مهم برای ثبت قانونی

طلاق غیابی یک روند قانونی است که در شرایط خاص و بر اساس مقررات موجود در قانون آیین دادرسی مدنی امکان‌پذیر است. این نوع طلاق معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از طرفین، اعم از شوهر یا زن، در مراحل دادرسی حضور نداشته باشد.

مراحل ثبت طلاق غیابی

1 – انجام مقدمات طلاق

قبل از صدور حکم طلاق غیابی و مراجعه به محضر برای ثبت آن، ابتدا باید مقدمات قانونی طلاق انجام شود. همانند سایر انواع طلاق، اولین مرحله برای شروع فرآیند طلاق شرکت در جلسات مشاوره طلاق است. مشاوره طلاق جزو مراحل اجباری است و زوجین باید از طریق سامانه تصمیم برای تعیین وقت مشاوره اقدام کنند. در این جلسات، مشاور به بررسی اختلافات زوجین می‌پردازد و اگر هنوز اختلافات باقی بماند، گواهی عدم امکان انصراف از طلاق صادر می‌شود.

بعد از دریافت گواهی، دادخواست طلاق باید نوشته شده و در دفاتر خدمات الکترونیک قضائی ثبت گردد. اگر دادگاه متوجه شود که یکی از طرفین در جلسات دادرسی حاضر نشده و شرایط طلاق غیابی فراهم باشد، می‌تواند حکم طلاق غیابی صادر کند.

2 – صدور گواهی عدم امکان سازش

پس از تکمیل مراحل مقدماتی و بررسی پرونده توسط دادگاه، گواهی عدم امکان سازش صادر می‌شود. این گواهی به‌عنوان تایید قانونی برای جدایی زوجین محسوب می‌شود و به آن‌ها اجازه می‌دهد که برای ثبت طلاق غیابی به دفترخانه مراجعه کنند. اعتبار این گواهی به مدت سه ماه است، مگر اینکه زوجین در فرصت مقرر فرجام‌خواهی کنند که در این صورت، مهلت به شش ماه افزایش می‌یابد.

3 – تهیه مدارک مورد نیاز برای ثبت طلاق

برای تسریع روند ثبت طلاق، زوجین باید تمامی مدارک لازم را پیش از مراجعه به دفترخانه آماده کنند. مدارک ضروری برای ثبت شامل گواهی عدم امکان سازش، حکم قطعی دادگاه و مدارک هویتی طرفین است. اگر هر یک از مدارک مورد نیاز ناقص باشد، ثبت طلاق به تعویق خواهد افتاد.

4 – مراجعه به محضر و اجرای آداب شرعی طلاق

پس از تهیه مدارک، زوجین باید به دفترخانه مراجعه کنند تا فرآیند ثبت طلاق غیابی انجام شود. در ابتدا، آداب شرعی طلاق باید انجام شود. این آداب شامل خواندن خطبه طلاق به زبان عربی است. در صورت عدم توانایی زوجین برای خواندن این خطبه، می‌توانند از سردفتر درخواست کنند تا این عمل را انجام دهد.

همچنین، طبق شرایط شرعی طلاق، حداقل باید دو نفر مرد به‌عنوان شاهد در محضر حضور داشته باشند. این مرحله ضروری است تا طلاق از نظر شرعی معتبر باشد.

5 – پرداخت هزینه‌ها و ثبت طلاق در محضر

در نهایت، پس از انجام مراحل شرعی، هزینه‌های ثبت طلاق باید پرداخت شود و سپس طلاق در دفترخانه ثبت خواهد شد. توجه داشته باشید که اگر حکم طلاق غیابی قطعی نشده باشد، نمی‌توان ثبت طلاق را انجام داد. پس از قطعی شدن حکم، زوجین باید در مدت زمان تعیین‌شده (سه ماه پس از صدور حکم قطعی) برای ثبت طلاق به دفترخانه مراجعه کنند.

ثبت طلاق غیابی توسط مرد

برای ثبت طلاق غیابی توسط مرد، ابتدا باید شوهر گواهی عدم امکان سازش را دریافت کند. در صورت غیبت زن از جلسات دادگاه و صدور حکم غیابی طلاق، شوهر باید به دفترخانه مراجعه کند. در این زمان، باید تمامی مدارک را آماده داشته باشد تا فرآیند ثبت طلاق غیابی انجام شود. البته، شوهر باید تمامی حقوق مالی زن از جمله مهریه، نفقه و سایر مطالبات قانونی او را پرداخت کند تا دادگاه حکم طلاق را صادر کند.

ثبت طلاق غیابی توسط زن

اگرچه قانون حق طلاق را به طور مستقیم به زن نمی‌دهد، اما او نیز می‌تواند در صورتی که دلایل قانونی کافی برای درخواست طلاق داشته باشد، مانند عسر و حرج، درخواست طلاق کند. اگر شوهر در مراحل دادرسی حضور نداشته باشد، می‌توان حکم طلاق غیابی صادر کرد. سپس زن باید برای ثبت این طلاق به دفترخانه مراجعه کرده و تمامی مدارک قانونی را در اختیار سردفتر قرار دهد.

بیشتر بخوانید : مراحل و شرایط درخواست طلاق از طرف زن

شرایط صحت ثبت طلاق غیابی: نکات قانونی و شرعی که باید بدانید

یکی از مسائلی که بسیاری از افراد در فرآیند طلاق غیابی با آن مواجه می‌شوند، بحث صحت ثبت آن است. طلاق غیابی به دلیل عدم حضور یکی از طرفین در جلسات دادگاه ممکن است به صورت غیابی صادر شود، اما سوالی که مطرح می‌شود این است که این طلاق از نظر شرعی و قانونی چطور باید ثبت شود تا صحیح باشد؟

شرایط صحت طلاق غیابی از منظر شرعی

از دیدگاه شرعی، طلاق غیابی زمانی صحیح است که مراحل آن به درستی انجام شده باشد. مهم‌ترین مرحله برای صحت طلاق شرعی، خواندن خطبه طلاق است که باید به درستی و طبق آداب شرعی توسط مرد یا نماینده او خوانده شود. علاوه بر این، حضور دو شاهد مرد نیز برای صحت شرعی طلاق ضروری است. اگر این دو شرط رعایت شود، طلاق از منظر شرعی صحیح است.

البته باید توجه داشت که این شرایط فقط برای صحت طلاق از منظر شرعی کافی است. در صورتی که حتی یکی از این مراحل به درستی انجام نشود، طلاق از نظر شرعی باطل است. اما از نظر قانونی، شرایط دیگری برای صحت طلاق وجود دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم.

شرایط صحت طلاق غیابی از منظر قانونی

برای آن که طلاق غیابی از نظر قانونی صحیح باشد، علاوه بر رعایت آداب شرعی، شرایط خاص قانونی نیز باید اعمال شود. این شرایط به شرح زیر است:

1 – حکم دادگاه: یکی از مهم‌ترین شرایط صحت طلاق غیابی این است که دادگاه باید حکم طلاق را صادر کرده باشد. اگر دادگاه حکم طلاق غیابی را صادر نکرده باشد، طلاق قانونی نخواهد بود و ثبت آن در محضر امکان‌پذیر نخواهد بود.

2 – ثبت در دفترخانه: پس از صدور حکم طلاق غیابی توسط دادگاه، باید طلاق در دفترخانه ثبت شود تا از نظر قانونی معتبر باشد. بدون ثبت طلاق در دفترخانه، طلاق به رسمیت شناخته نمی‌شود و هیچ‌گونه اثر قانونی برای آن وجود ندارد.

3 – اراده واقعی طلاق ‌دهنده: برای صحت طلاق، اراده و میل واقعی طلاق‌ دهنده نیز ضروری است. در صورتی که ثابت شود طلاق‌دهنده بدون اراده واقعی اقدام به طلاق کرده باشد (مثلاً تحت فشار یا تهدید)، طلاق صادر شده باطل خواهد بود.

بنابراین، حتی اگر تمامی مراحل طلاق به درستی انجام شده باشد، در صورتی که یکی از شرایط قانونی ذکر شده رعایت نشود، طلاق غیابی باطل خواهد بود.

نکات مهم در ثبت طلاق غیابی

برای ثبت طلاق غیابی در دفترخانه، چند نکته مهم وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید. این نکات به شما کمک می‌کند تا فرآیند ثبت طلاق را به درستی و مطابق با قوانین انجام دهید.

مدارک لازم برای ثبت طلاق غیابی

هنگام مراجعه به دفترخانه برای ثبت طلاق غیابی، باید مدارک مشخصی را همراه داشته باشید. این مدارک شامل موارد زیر است:

1 – شناسنامه و کارت ملی زوجین

2 – حکم غیابی طلاق صادره از دادگاه

3 – گواهی عدم بارداری (در صورت بارداری زن)

4 – اصل سند ازدواج یا رونوشت آن

این مدارک از جمله مدارک اصلی هستند که برای ثبت طلاق غیابی نیاز خواهید داشت. به‌ویژه حکم طلاق غیابی که از دادگاه صادر شده است، مهم‌ترین مدرک قانونی است که نشان می‌دهد دادگاه مجوز لازم را برای طلاق صادر کرده است. گواهی عدم بارداری در صورتی ضروری است که زن باردار باشد، تا حقوق فرزند (مانند نفقه و حضانت) پیش از ثبت طلاق مشخص شود.

هزینه ثبت طلاق غیابی

هزینه‌های مربوط به ثبت طلاق غیابی شامل هزینه‌های مختلفی است که به‌طور کلی به ثبت طلاق از سوی مرد یا زن مربوط می‌شود. این هزینه‌ها شامل موارد زیر هستند:

• هزینه حق مشاوره طلاق
• هزینه ثبت دادخواست طلاق در دفاتر خدمات قضایی
• هزینه دادرسی
• هزینه داوری در صورت نیاز
• هزینه ثبت طلاق در دفترخانه

علاوه بر این‌ها، اگر زوجین برای انجام فرآیند طلاق و ثبت آن از وکیل استفاده کنند، باید هزینه‌های وکالت را نیز در نظر بگیرند.

ضمانت اجرای عدم ثبت طلاق غیابی

عدم ثبت طلاق غیابی در دفترخانه ممکن است منجر به مجازات‌های قانونی شود. طبق ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده، ثبت طلاق غیابی در دفترخانه الزامی است و عدم انجام آن برای شوهر مجازات‌هایی به همراه خواهد داشت. اگر شوهر پس از صدور حکم طلاق غیابی، اقدام به ثبت طلاق در دفترخانه نکند، او ملزم به ثبت آن می‌شود و در صورت تخلف، ممکن است به جریمه نقدی یا حبس تعزیری درجه ۷ محکوم شود.